Op deze pagina wil ik u wat vertellen over de diverse typen veerponten. Per type wordt een omschrijving gegeven, een foto die het voorbeeld weergeeft, en een overzicht van alle veerponten in Nederland van dat desbetreffende type.
Veerponten in Nederland | |
---|---|
[kabelveerpont handbediend] | 3 |
[motorveerboot] | 60 |
[motorveerpont] | 93 |
[kabelmotorveerpont] | 20 |
[kabelmotorveerpont electrisch] | 4 |
[catamaran motorveerboot] | 6 |
[swath-vaartuig] | 1 |
[draagvleugelboot] | 0 |
[electrische veerpont] | 6 |
[electrische veerpont op zonneënergie] | 13 |
[gierpont] | 0 |
[gierpont met motor] | 11 |
[roeiboot handbediend] | 0 |
[roeiboot met buitenboordmotor] | 3 |
[zeilboot] | 2 |
[zelfbedienings touwpont] | 100 |
[zelfbedienings kettingveerpont] | 31 |
[electrisch aangedreven zelfbedieningsveerpont] | 8 |
[hovercraft] | 0 |
[zweefveer] | 0 |
Totaal | 361 |
Een voorbeeld van een handbediende kabelveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Haerst - Zwolle Agnietenberg
Foto: Wim Kusee, 9 mei 1992
Dit is een bijzondere vorm van de meer voorkomende kabelveerpont. Vroeger kwam deze vorm veel vaker voor. Net als bij een kabelveerpont is er een kabel gespannen van de ene naar de andere oever. De veerman, die op de pont staat, trekt met behulp van een klos de pont naar de andere oever. Als er geen passagiers zijn, dan wordt de kabel op de bodem van het water neergelaten.
De volgende kabelveerpont handbediend zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een motorveerboot.
Deze foto is van het pontje van
Gorssel - Wilp
Foto: Wim Kusee, 14 mei 2005
We spreken van een veerboot, als het om een boot gaat. Zo'n ding met een voorkant en een achterkant, in scheepvaarttermen een boeg en een hek. Aan de voorkant scherp afgesneden, zodat de boot goed door het water kan varen. Meestal aan de achterkant uitgerust met een scheepsschroef die voor de aandrijving zorgt en een roer dat voor de besturing zorgt. De aandrijving vindt plaats middels een motor, meestal een dieselmotor.
De volgende motorveerboot zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een motorveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Aalsmeer - Rijsenhout
Foto: Wim Kusee, 22 juni 2019
We spreken van een veerpont als het gaat om een platte schuit, meestal zonder aanwijsbare voorkant of achterkant. Dat kan een grote pont zijn, zoals de autoponten over de grote rivieren. Maar het kan net zo goed om en klein pontje gaan, geschikt voor fietsen of zelfs alleen maar voor voetgangers. Vaak (meestal) zijn dit soort ponten uitgerust met een laadklep aan voor- en achterkant, soms maar aan één kant. Kenmerk van een pont is het feit dat er geen voor- of achterkant is te onderkennen. De aandrijving vindt plaats middels een motor, meestal een dieselmotor.
De volgende motorveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een kabelmotorveerboot.
Deze foto is van het pontje van
Brummen - Bronkhorst
Foto: Wim Kusee, 14 augustus 2017
Dit is een in Nederland veel voorkomende vorm van een veerpont. Tussen beide oevers is een kabel aangebracht. Deze ligt normaal gesproken op de bodem van het water, zodat scheepvaart geen last heeft van deze kabel. Als de pont overvaart, dan wordt met motorische kracht (meestal een dieselmotor) de kabel gespannen. Daarmee trekt de pont zichzelf naar de andere oever. Tijdens de overvaart moet de scheepvaart wachten omdat de kabel dan boven water of net onder het wateroppervlakte komt te liggen.
De volgende kabelmotorveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een kabelmotorveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Ilpendam Jaagweg - Kanaalweg
Foto: Wim Kusee, 29 augustus 2010
Een bijzondere vorm van een kabelveerpont is die, waarbij er een elektromotor is aangebracht welke de kabel in beweging brengt. De motor is aangebracht op de oever. Op de veerpont zorgt de schipper ervoor, dat er een verbinding wordt aangebracht tussen pont en kabel, waardoor de pont wordt meegenomen naar de andere oever. Als er geen passagiers zijn dan wordt de kabel neergelaten op de bodem van het water.
De volgende kabelmotorveerpont electrisch zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een catamaran motorveerboot.
Deze foto is van het pontje van
Rotterdam - Heijplaat
Foto: Wim Kusee, 15 november 2019
Een catamaran heeft als kenmerkt, dat er twee drijvers zijn die in het water liggen. Als gevolg daarvan kan de pont tamelijk breed zijn, waarbij toch een stabiele ligging op het water wordt gegarandeerd. Omdat de diepgang bij dit type veerboten erg gering is, kan er een redelijk grote snelheid worden bereikt.
De volgende catamaran motorveerboot zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een Swath-vaartuig.
Deze foto is van het pontje van
Vlissingen - Breskens
Foto: Wim Kusee, 17 april 2016
De volgende swath-vaartuig zijn er te vinden in Nederland:
Een SWATH-vaartuig (Small Waterplane Area Twin Hull) is een bijzondere vorm van een catamaran. Maar bij dit type zijn de drijvers volledig onder de wateroppervlakte te vinden. Het deel van het vaartuig dat het wateroppervlakte raakt is echter zeer klein. Daardoor is dit type schip zeer ongevoelig voor golfslag. Het type wordt toegepast daar waar stormen kunnen voorkomen. In Nederland is de enige veerpont dat met dit type is uitgerust de verbinding van Vlissingen naar Breskens. Deze is bijna op volle zee gelegen. Doordat met twee SWATH-vaartuigen wordt gevaren kan de verbinding ook bij flinke stormen nog in de vaart blijven. Helaas zijn de kosten voor een dergelijk vaartuig behoorlijk hoog, reden dat in Vlissingen wordt gezocht naar een andere vorm van een veerboot.
Een voorbeeld van een draagvleugelboot.
Deze foto is van het pontje van
Amsterdam - Velsen (inmiddels niet meer in de vaart)
Foto: Karel Brouwerens, 1 mei 2011
Een draagvleugelboot is een boot waarbij er onder het wateroppervlakte een vleugel is aangebracht. Als de boot snelheid maakt, dan zal deze vleugel zorgen voor een opwaartse kracht, waardoor de boot als het ware uit het water wordt getild. Hierdoor neemt de weerstand sterk af, zodat dit type boot een grote snelheid kan maken. In Nederland was er in het verleden één veerpont van deze vorm (Amsterdam-Velsen), maar deze is inmiddels niet meer in dienst.
De volgende draagvleugelboot zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een electrische veerpont.
Deze foto is van het pontje van
Badhoevedorp - Sloten
Foto: Wim Kusee, 1 september 2010
Bij een kleine fiets-/voetveren zien we vaak een motorveerpont waarbij de motor bestaat uit een elektromotor. Bij de electrische veerpont is er een accu aangebracht, welke tijdens stille uren of in de nacht kan worden opgeladen. Als er zonnepanelen zijn aangebracht voor opwekking van de elektriciteit, dan spreken we van een electrische veerpont op zonneënergie.
De volgende electrische veerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een electrische veerpont op zonneënergie.
Deze foto is van het pontje van
Leeuwarden Noordersingel - Prinsentuin
Foto: Wim Kusee, 21 augustus 2018
Bij kleine fiets-/voetveren zien we vaak een motorveerpont waarbij de motor bestaat uit een elektromotor. Voor de energievoorziening zijn dan zonnepanelen aangebracht welke een accupakket van energie voorzien. Op dagen waarbij weinig zon is, of bij een zeer groot passagiersaanbod is de door de zonnepanelen opgewekte energie niet toereikend; in veel gevallen kan dan eventueel de accu ook worden opgeladen via het stopcontact als de pont aan de oever ligt.
De volgende electrische veerpont op zonneënergie zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een gierpont.
Deze foto is van een gierpont in Duitsland (
Elster - Wartenburg, over de Elbe)
Foto: Wim Kusee, 4 juli 2019
Kenmerk van een gierpont is het feit, dat de aandrijfkracht wordt geleverd door het stromende water. De pont wordt na vertrek schuin op het water gedraaid, waardoor de kracht van het water ervoor zorgt dat de pont naar de andere oever wordt gebracht. Als ankerpunt dient een kabel, welke meestal in het midden van de rivier aan een anker is vastgemaakt. Voor de herkenbaarheid van de kabel zijn meestal enkele kleine bootjes (markeringsbootjes) aangebracht, vaak in de vorm van een kleine roeiboot. In het buitenland zien we ook gierponten, waarbij de kabel is verbonden met een hoog over het water gespannen kabel. Deze constructie komt in Nederland niet voor. Een reine gierpont (zonder motor) komt in Nederland ook niet meer voor.
De volgende gierpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een gierpont met motor.
Deze foto is van het pontje van
Huissen - Loo
Foto: Wim Kusee, 13 september 2009
Kenmerk van een gierpont is het feit, dat de aandrijfkracht wordt geleverd door het stromende water. De pont wordt na vertrek schuin op het water gedraaid, waardoor de kracht van het water ervoor zorgt dat de pont naar de andere oever wordt gebracht. Als ankerpunt dient een kabel, welke meestal in het midden van de rivier aan een anker is vastgemaakt. Voor de herkenbaarheid van de kabel zijn meestal enkele kleine bootjes (vaak in de vorm van een kleine roeiboot) aangebracht. In het buitenland zien we ook gierponten, waarbij de kabel is verbonden met een hoog over het water gespannen kabel. Deze constructie komt in Nederland niet voor.
Een reine gierpont (zonder motor) komt in Nederland niet meer voor omdat de overtocht te lang duurt; soms wel twintig minuten. huidige scheepvaart en haast van de pontpassagiers is dat te lang. Om die reden zijn in Nederland alle gierponten uitgerust met een motor. Deze motor, vaak aangebracht aan de zijkant van de pont, drijft een schroef aan die (naast de kracht van het water) zorgt voor een snellere overtocht.
De volgende gierpont met motor zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een ponton met naastgelegen boot.
Deze foto is van de oude veerpont in Gorssel, welke daar in 1994 voer (
Gorssel - Wilp)
Foto: Wim Kusee, 5 juli 1994
Het betreft hier een drijvende ponton zonder aandrijving. Met behulp van een los motorbootje dat aan de ponton wordt gekoppeld wordt deze ponton van de ene naar de andere oever gebracht.
De volgende ponton met naastgelegen motorboot zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een roeibootveer.
Deze foto is van een veer in Duitsland op het eiland Rügen van Baabe naar Mortizdorf.
Baabe - Moritzdorf (Duitsland, Rügen)
Foto: Wim Kusee, 26 juni 2016
Een roeiboot is de simpelste vorm van een veerpont. De veerbaas neemt plaats op de roeibank, en roeit de boot met handkracht naar de andere oever bracht. Omdat de kracht die de schipper met een roeiboot moet leveren vaak te groot is, werd een roeibootveer vaak uitgerust met een buitenboordmotor.
De volgende roeiboot met handkracht zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een roeiboot met buitenboordmotor.
Deze foto is van het pontje van
Woudrichem - Loevestein
Foto: Wim Kusee, 12 juni 2015
Een roeiboot is de simpelste vorm van een veerpont. Vroeger nam de veerbaas op de roeibank plaats, waarna deze de pont met handkracht naar de andere oever bracht. Omdat de kracht die de schipper met een roeiboot moet leveren vaak te groot is, werd een roeibootveer vaak uitgerust met een buitenboordmotor. Vaak een simpele motor, zoals we die in de watersportzaken kunnen vinden. De boot blijft natuurlijk een roeiboot, maar dan met een aandrijving. In Nederland zijn er niet veel roeiboten met buitenboordmotor meer actief. De meeste zijn vervangen door een simpele veerpont al of niet met dieselmotor of elektromotor.
De volgende roeiboot met buitenboordmotor zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een zeilboot.
Deze foto is van het pontje van
Enkhuizen - Urk
Foto: www.willem-barentsz.nl
Eigenlijk kun je bij een zeilbootveer niet echt spreken van een veerpont. Toch zijn er enkele bootverbindingen die je kunt zien als een veerpont, die worden uitgevoerd met een zeilboot. In de praktijk zien we daarbij dat het om een historische zeilboot gaat. Voor dagen dat er te weinig wind is, is de zeilboot meestal ook uitgerust met een hulpmotor, zodat de verbinding op dergelijke dagen toch kan worden gewaarborgd.
De volgende zeilboot zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een zelfbedienings touwveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Oosthuizen
Foto: Wim Kusee, 6 augustus 2008
Bij kleine veerponten komt de zelfbedienings kabelveerpont voor. Een rondlopende kabel is vast aan de veerpont verbonden, en loopt aan beide oevers over een katrol om als laatste weer aan de pont vast te zitten. Je kunt jezelf (of de pont als deze aan de andere oever ligt) voortbewegen door met de hand aan de kabel te trekken. De kabel bestaat soms uit een touw, soms uit een staalkabel. Uiteraard komt dit soort pont alleen maar voor bij kleine veerpontjes voor voetgangers en eventueel fietsers.
De volgende zelfbedienings touwveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een zelfbedienings kettingveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Wapenveld - Vrieze Erfgoed
Foto: Jan Nitrauw, 1 juni 2018
Bij dit type veerpont staat er een aandrijfmechanisme met een draaiwiel op beide oevers en ook op de veerpont zelf. Door draaien aan het wiel zorg je ervoor, dat de veerpont wordt voortbewogen. Daartoe loopt er een ketting onder water van de ene naar de andere oever. Uiteraard komt dit soort pont alleen maar voor bij kleine veerpontjes voor voetgangers en eventueel fietsers.
De volgende zelfbedienings kettingveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een electrisch aangedreven zelfbedieningsveerpont.
Deze foto is van het pontje van
Loozen - Loozensche Linie
Foto: Wim Kusee, 20 apr 2013
Een bijzondere vorm van de zelfbedieningspont, die de laatste jaren in opkomst is, is de elektrisch aangedreven zelfbedieningsveerpont. Een elektromotor zorgt voor de aandrijving. Door een druk op de knop kun je de veerpont naar je toe halen (als deze aan de andere oever ligt), en op de pont zelf is een druk op een knop genoeg om jezelf met de pont naar de andere oever te brengen. Voor de geleiding door het water zorgt een overdwars aangebrachte kabel.
De volgende electrisch aangedreven zelfbedieningsveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een hovercraft.
Deze foto is van de verbinding van Southsea naar Ryde op het eiland Whight
Southsea - Ryde
Foto: Wikimedia
Een zeer bijzondere vorm van een veerpont. De hovercraft zelf (passagiersruimte en motorruimtes) rust op een rubberen band welke eronder is aangebracht. Onder hoge druk wordt lucht geblazen in deze band, waarna de hovercraft zichzelf omhoog heft. Er is dan zeer weinig weerstand. Met behulp van een propellor wordt de hovercraft vervolgens horizontaal over het water voortgestuwd. Met deze constructie is het mogelijk om op een zandstrand te landen. In Europa zijn er enkele hovercraftverbindingen geweest over Het Kanaal (tussen Engeland en Frankrijk). Omdat de exploitatiekosten erg hoog waren zijn de meeste inmiddels vervangen door een bootverbinding. Alleen van Kent naar het Isle of Whight in Engeland bestaat er nog een hovercraft-verbinding.
De volgende hovercraft zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een zweefveer.
Deze foto is van het zweefveer in Middlesborough, in Engeland, Foto: Wim Kusee, 17 juli 2018
Een zeer bijzondere vorm van een veerpont. Over de rivier of kanaal is een metalen constructie gebouwd, meestal zeer hoog (tot 50 meter hoog), rustend op twee peilers. Eigenlijk vormt dat een brug over de rivier. Boven over deze brug rijdt een karretje waaraan met kabels een cabine of platform is bevestigd. Daarmee kunnen passagiers en ook auto's op landhoogte van de ene naar de andere oever komen. Er zijn dan geen lange aanrijdbruggen nodig.
Wereldwijd zijn er nog 8 zweefveren waaronder twee in Duitsland, één in Frankrijk en twee in Engeland.
Wie meer wil weten over zweefveren kan een bezoek brengen aan de website over zweefveren.
De volgende zweefveren zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een kabelmotorveerboot met grondkabel.
Deze foto is van het pontje van
Brummen - Bronkhorst
Foto: Wim Kusee, 14 augustus 2017
In Duitsland wordt er onderscheid gemaakt tussen een kabelveerpont met grondkabel en kabelveerpont met hooggespannen kabel. Bij de eerste soort ligt de kabel van de ene naar de andere oever onder water, een constructie die ook in Nederland veel voorkomt. Op deze manier heeft de scheepvaart geen last van deze kabel. Als de pont overvaart, dan wordt met handkracht of motorische kracht (meestal een dieselmotor) de kabel gespannen. Daarmee trekt de pont zichzelf naar de andere oever. Tijdens de overvaart moet de scheepvaart wachten omdat de kabel dan boven water of net onder het wateroppervlakte komt te liggen.
De volgende kabelmotorveerpont zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een kabelmotorveerboot met hooggespannen kabel.
Deze foto is van het pontje bij
Oedelsheim over de Weser in Duitsland.
Foto: Wikimedia
In Duitsland wordt er onderscheid gemaakt tussen een kabelveerpont met grondkabel en kabelveerpont met hooggespannen kabel. Bij de tweede soort wordt er een kabel gespannen tussen twee hoge masten. Deze kabel hangt dus vele meters boven de grond, zodanig dat de scheepvaart onderdoor deze kabel kan varen. Tussen deze kabel en de veerpont is een tweede kabel aanwezig welke de veerpont behoed voor wegdrijven als gevolg van stroming van de rivier.
De volgende kabelmotorveerpont met hooggespannen kabel zijn er te vinden in Nederland:
Een voorbeeld van een klein pontje.
In Houten ligt dit speelpontje in een parkje.
Foto: Wim Kusee, 17 februari 2007