Beschrijving

De verbinding met Ameland kwam pas laat op gang. De postwet was weliswaar in 1850 gekomen, maar omdat Ameland zo klein was, werd er nog geen postschip in dienst gesteld. Toen er in 1871 in het kader van de landaanwinningswerken een dam werd aangelegd van de vaste wal naar het eiland, dacht iedereen dat het vervoer wel over deze dam zou plaatsvinden. Voor de post gebeurde dat met een lopende postbeambte. De dam bleek geen blijvertje, in 1881 werd de dam voor een deel weggespoeld. In de daaropvolgende jaren bleef het tobben met de verbinding met Ameland. Pas in 1901, toen er een spoorlijn van Leeuwarden via Holwerd naar Dokkum werd aangelegd, gaf het rijk een subsidie voor een veerboot. Deze veerboot, een motorboot, de Ameland, werd de eerste jaren gehuurd van de bouwer en door het rijk ter beschikking gesteld van een plaatselijke ondernemer uit Nes (Ameland), F.de Jong. Een paar jaar later werd de veerboot alsnog door het rijk aangekocht en in beheer gegeven aan de Jong.

In de Tweede Wereldoorlog kwam de Jong in problemen. Petroleum voor de motorboot was niet meer leverbaar. Wagenborg, de exploitant die een paar jaar tevoren een veerdienst naar Schiermonnikoog had ingesteld, voer met stoomboten waarvoor wel steenkolen beschikbaar waren. De dienst werd tijdelijk overgedragen aan Wagenborg, en in 1921 werd dit, gezien de goede resultaten van deze maatschappij, definitief gemaakt.

Naar Schiermonnikoog werd in 1850 voor de posterijen een verbinding opgezet met een zeilboot. Rond 1865 kwam het toerisme op, en in dat jaar werd op Schiermonnikoog een badcommissie opgericht. Door deze commissie werd met de stoomboot Sophia tweemaal per week een dienst onderhouden met Groningen. Blijkbaar was er nog niet voldoende vraag naar vervoer, want na een paar jaar stopte de verbinding. Toen er in 1886 een hotel werd gebouwd werd de verbinding weer in stand gezet. De eigenaar van het hotel begon weer met een bootdienst, met een raderstoomboot die ook weer de naam Sophia kreeg. Er werd gevaren van Groningen naar Schiermonnikoog. Gezien de smalle kanalen in de provincie werd de boot in 1889 omgebouwd in een schroefstoomboot. De verbinding met deze boot bleef tot in 1906 en werd uitgevoerd door Brands uit Zoutkamp.

In 1905 werd voor de dienst van Ootmarsum naar Schiermonnikoog een aanbesteding uitgeschreven waarop dezelfde exploitant als die van de Amelander boot, F.de Jong, werd uitgekozen. Hij moest zelf een boot in dienst stellen; hij liet daartoe een motorboot bouwen bij een scheepswerf in IJlst. De dienst werd uitgevoerd vanuit Oostmahorn in Friesland.

Wagenborg Passagiersdiensten is momenteel onderdeel van een groot concern met diverse onderdelen. Voor de eeuwwisseling is Egbert Wagenborg begonnen als transporteur voor vrachtvervoer. Vanaf 1905 werd daaraan een veerdienst toegevoegd van Delfzijl naar Emden, en vanaf 1909 ook van Delfzijl naar Borkum en NOrderney.

Omdat vervoer naar Duitsland rond 1915 moeilijk werd (Duitsland was betrokken in de Eerste Wereldoorlog) en de dienst naar Emden niet meer mogelijk was, zocht Wagenborg een alternatief voor de veerboten. Dit werd gevonden in een seizoensdienst van Groningen via Zoutkamp naar Schiermonnikoog.

Toen in 1919 Rijkswaterstaat een exploitant zocht voor de veerdienst naar Schiermonnikoog bood Wagenborg de diensten aan, en vanaf 1919 werd door dit bedrijf de relatie Oostmahorn-Schiermonnikoog in exploitatie genomen. In 1920 kwam daar ook de dienst Holwerd-Ameland bij.

De diensten van Oostmahorn naar Schiermonnikoog en die van Holwerd naar Ameland werden uitgevoerd in opdracht van het rijk, waarbij Wagenborg als aannemer fungeerde. Door Wagenborg werd daarnaast voor eigen rekening een dienst onderhouden vanaf Zoutkamp naar Schiermonnikoog. Dit bleef zo totdat het rijk de veerdiensten wilde privatiseren. In 1985 gebeurde dit, en sindsdien is de veerdienst volledig in handen van WPD.

Bij de inpoldering van de Lauwerszee was de verbinding vanaf Oostmahorn niet meer goed mogelijk. Tijdens de aanleg van de dam werd nog een tijdje vanaf Oostmahorn en dan door de nieuw gebouwde sluis gevaren, maar nadat eind 1969 de nieuwe veerhaven van Lauwersoog was aangelegd, wordt de verbinding met Schiermonnikoog vanuit deze veerhaven onderhouden.